Een eigen plek, tussen China en Nederland

Tussen twee werelden

Het gevoel tussen twee werelden te leven is een rode draad in jouw werk. Hoe ervaar jij zelf deze dualiteit? En speelt die ook een rol in jouw artistieke visie?

"Leven tussen twee culturen brengt beperkingen en onzekerheden met zich mee, maar het is ook mijn rijkdom en mijn identiteit. Het leven in Nederland heeft me geholpen enkele vastgeroeste ideeën uit mijn traditionele cultuur los te laten, waardoor ik toleranter ben geworden tegenover minderheden en nieuwe ideeën, en me vrijer voel om mezelf te zijn. De Chinese cultuur, met haar nadruk op geduld en hard werken, heeft me dan weer veel geholpen bij het nastreven van mijn doelen.

De Chinese cultuur vormt mijn basis, maar mijn ervaringen in Nederland hebben mijn leven verrijkt. Ik begon dit project met de vraag: “Voel ik me meer thuis in Nederland of in China?” Na vier jaar fotograferen heb ik mijn antwoord gevonden: Thuisgevoel is niet gebonden aan een specifieke geografische locatie of huidskleur. Ik heb mijn gevoel van “thuis” gevonden in de fotografie."

Welke culturele waarden van de Chinese gemeenschap probeer je met jouw werk over te brengen aan een breder publiek? Hoop je dat jouw fotografie kan helpen om stereotypen te doorbreken?

"Ik hoop met mijn werk het publiek te laten zien dat de Chinese immigrantengemeenschap zich niet meer beperkt tot de horecasector, maar zich in verschillende branches hard inzet om te integreren in de Nederlandse samenleving. In mijn werk kunnen mensen vertegenwoordigers van de Chinese culturele traditie zien, zoals de schoonmaakster Ping, die ervoor kiest om als parttime schoonmaakster te werken om meer tijd met haar kinderen door te brengen en haar familie op de eerste plaats te zetten. Daarnaast is er een transgender persoon, die geboren was als de enige jongen in zijn gezin en na vijf jaar van overpeinzing en worsteling uiteindelijk besloot om zijn innerlijke stem te volgen en een vrouw te worden. Ook is er een vrouw die haar vele tattoos aan de camera toont en openhartig vertelt over haar biseksualiteit. Chinese vrouwen zijn divers en blijven voortdurend zichzelf verkennen en groeien."

Portretten in een breed, historisch perspectief

Wat waren de meest verrassende of ontroerende momenten van tijdens de interviews die je zijn bijgebleven?

"Toen ik een architecte uit Rotterdam interviewde, vertelde ze me dat haar bedrijf in de Van Nellefabriek is gevestigd (een modernistisch fabrieksgebouw en monument uit de jaren ’20 dat deel uitmaakt van het UNESCO-werelderfgoed, red.). Ze vertelde me dat de trap waar ze dagelijks langsloopt, 50 jaar geleden alleen toegankelijk was voor Nederlandse mannen. Nu komt er elke dag een Chinese vrouwelijke architect via die trap naar haar werk. Dit is iets om trots op te zijn, maar het laat ook zien dat de vooroordelen waarmee vrouwen te maken hebben, een breed en historisch perspectief hebben.

Bij het fotograferen van een groep vrouwen wil ik niet alleen de zon en schoonheid vastleggen; ik hoop dat meer mensen de uitdagingen van vrouwen durven onder ogen te zien. Zo heeft het me drie jaar gekost om een vrouw die in Nederland slachtoffer is van huiselijk geweld, te overtuigen om mee te doen aan de fotoshoot. In een vreemde cultuur en taal, geconfronteerd met zo’n onrechtvaardigheid, hoe is zij stap voor stap uit haar situatie geraakt? Ik denk dat dit soort verhalen niet alleen relevant zijn voor de Chinese gemeenschap, maar voor de hele samenleving. Ik ben zeer dankbaar en trots op deze sterke vrouwen die bereid zijn om zowel hun schoonheid als hun pijn voor de camera te tonen."

Denk je dat de ervaringen van de Chinese vrouwen die je fotografeerde verschillen van die van andere migrantengemeenschappen in Nederland? Wat zijn zaken die hen onderscheiden?

"Chinese vrouwen zijn voorzichtig met het blootstellen van zichzelf. Dit kan te maken hebben met onze traditionele opvoeding, waarin we van jongs af aan aangeleerd worden om bescheiden te zijn en niet op te vallen. Zelfs voor iemand als ik kost het veel moeite om anderen aan te moedigen om naar voren te stappen. Tegelijkertijd is de Chinese gemeenschap zeer hardwerkend en veerkrachtig; iedereen straalt in zijn of haar eigen vakgebied.

Verder is het voor iedereen moeilijk om je te integreren in het huidige leven en je thuis te voelen in een vreemde omgeving. Twijfels over identiteit, het omgaan met taal- en cultuurverschillen, en het vinden van je plek en waarde in een nieuw land zijn gemeenschappelijke problemen waarmee alle immigrantengroepen te maken hebben."