Hoe ga je te werk als concert-fotograaf?

Concertfotografie spreekt tot de verbeelding. Helemaal vooraan een concertzaal staan, afgescheiden van de kolkende massa, dicht bij de sterren. Een indrukwekkende camera om de nek en een backstage pass die toegang geeft tot plaatsen waar gewone stervelingen niet welkom zijn. Veel meer rock-‘n-roll wordt het niet! Maar hoe ga je te werk als concertfotograaf? Wij vroegen het aan ervaren rot Alex Vanhee.

Tekst: Björn Comhaire / Foto's: Alex Vanhee (13/05/2021)

In de jaren ’90 kwam Alex Vanhee, eerder per toeval, in de wereld van de muziek- en concertfotografie terecht. Eerst voor De Morgen, tegenwoordig onder andere voor HUMO en de VRT. Hij is kind aan huis in alle grote en minder grote concertzalen en festivals van België, maakte iconische portetten van Nick Cave, Patti Smith, Lily Allen, Joss Stone, Muse, Amy Winehouse en vele honderden anderen en heeft een rechtstreekse lijn met het management van Editors.

Alex Vanhee studeerde grafische vormgeving en fotografie, een stevige basis voor zijn latere werk, maar is zo’n opleiding ook echt nodig? “Echt nodig niet nee. Je hebt fotografen die geen enkele opleiding gevolgd hebben en die heel goed zijn. Toch denk ik dat een goede opleiding kan helpen. Je leert hoe vormen en kleuren zich onderling tot mekaar verhouden. Diezelfde verhoudingen gebruik ik ook in mijn fotografie”, zegt Vanhee. “Het is belangrijk dat je je beeldopmaak onder controle hebt. Bij een concert is dat vaak een stuk moeilijker omdat je geen controle hebt over het licht, soms zelfs niet over het standpunt. Je middelen zijn dus heel beperkt, en toch moet je beeld kloppen.”

Met welke hand houdt de zanger zijn microfoon vast? Bij concertfotografie werk je rond emotie en dan is het belangrijk dat je de ogen en de mond van de artiest goed in beeld brengt.

Maak je huiswerk

Als concertfotograaf moet je dus vooral leren omgaan met de beperkingen van de situatie waarin je foto’s maakt. Natuurlijk ben je niet helemaal overgeleverd aan de elementen en een goede voorbereiding kan wonderen doen. “Treedt er een grote naam op of ken ik de band die ik moet fotograferen niet, dan kijk ik op voorhand op YouTube naar filmpjes van vroegere optredens. Welke nummers spelen ze, hoe is het licht tijdens die nummers, met welke hand houdt de zanger zijn microfoon vast, … Bij concertfotografie werk je rond emotie en dan is het bijvoorbeeld belangrijk dat je de ogen en de mond van de artiest goed in beeld brengt. Met welke hand een zangeres haar microfoon vasthoudt kan bepalen of je haar mond wel of niet kan zien vanuit een bepaalde hoek.”

Ook het licht speelt een grote rol. Zelfs als je dezelfde band steeds opnieuw fotografeert, zal het licht nooit tweemaal hetzelfde zijn. “Dat is het magische aan concertfotografie. Iedere seconde verandert het licht. Ook al sta je op dezelfde plaats en gebruik je precies dezelfde kadrering, toch zal elk beeld anders zijn”, aldus Vanhee. “Vroeger kwam je soms in zalen waar vijf of zes theaterspots hingen en dat was het. Nu wordt er gewerkt met LED-licht dat constant beweegt en van kleur verandert, gebruikt de band projecties, … elk optreden is anders.”

De verleiding is groot om jezelf te vergelijken met je collega’s en dat moet je vooral niet doen.

Vertrouw op jouw eigen stijl

Zelden ben je de enige fotograaf tijdens een optreden. Zeker op de festivals en in de grote zalen staan er soms tien of meer fotografen te drummen in de frontstage om gedurende twee of drie nummers beelden te maken. De verleiding is dan groot om jezelf te vergelijken met je collega’s en dat moet je volgens Alex vooral niet doen. “Fotografie is kijken naar de wereld en iedereen kijkt op een andere manier. Ook al sta je met tien man op één vierkante meter, toch zal elke fotograaf een andere foto maken. Je gebruikt een andere lens, drukt op een ander moment af, je kadreert net iets anders… er zijn zoveel factoren die ervoor zorgen dat je vrijwel nooit met twee hetzelfde beeld zal maken.”

Zo heeft elke (concert)fotograaf een eigen stijl en kijk op de wereld. “Sommige mensen beweren dat ze meteen zien als een foto van mij is. Hoe dat komt, weet ik eigenlijk niet. Misschien heeft het te maken met mijn opleiding, met mijn manier van kijken?”, zegt Vanhee. “Natuurlijk draag je ook invloeden mee van buitenaf. Fotografen die je bewondert, films die je bekijkt, schilderkunst… al die elementen zuig je op en beïnvloeden je stijl zonder dat je die mensen daarom wilt nabootsen. Ik ben begonnen in het analoge tijdperk en liet mij vooral inspireren door documentaire fotografen als Robert Frank, de Magnum-fotografen maar ook door de stijl van Bill Brandt.”

Wees voorzichtig met rages en filters

Trouw blijven aan je eigen visie op fotografie en creativiteit zijn belangrijk voor Vanhee. Niet evident in tijden van fotografische overvloed en Instagram waarin je moet vechten voor aandacht van de kijker. Toch vindt Alex dat je niet mag toegeven aan de vraag naar oververzadigde kleur, meer contrast en spektakel. “Je moet daar een beetje koppig in zijn. Je ziet in de fotografie rages voorbijkomen, maar ik ben altijd mijn eigen ding blijven doen. Nu zijn er fotografen die je kan herkennen aan de filters die ze gebruiken. Denk die filter weg en kijk dan wat er nog overblijft van diezelfde foto. Trouwens, over 10 jaar zijn die filters compleet verouderd.”

Niet evident voor fotografen die hun eerste stappen zetten in de concertfotografie en die op zoek zijn naar likes en erkenning via sociale media. “Dat is zo, maar over een paar jaar is er niemand nog geïnteresseerd in het aantal likes dat een foto ooit haalde. Je moet verder kijken dan het nu. Als kunstenaar moet je vertrouwen op je buikgevoel en je verhaal vertellen.”

Portret Alex Vanhee

Koop een grote vuilbak!

Wat maakt nu eigenlijk een goede concertfoto? Naast emotie en licht is ook de context belangrijk. De muziek, de temperatuur, de sfeer in de zaal… elementen die, volgens Alex, op de één of andere manier aanwezig moeten zijn in je foto. “Je moet muziek fotograferen en natuurlijk kan dat niet”, zegt hij. “Door kleine elementen toe te voegen aan je beeld, probeer je toch dat moment te recreëren. Je gaat op zoek naar het detail dat het grotere geheel weergeeft. Dat is niet makkelijk en het vergt een zekere afstand van wat er allemaal rondom jou gebeurt.”

Zoals in elke kunstvorm en zeker in de fotografie, gaat er duidelijk heel wat meer schuil achter een goede concertfoto dan je op het eerste gezicht zou denken. Daarom heeft Alex Vanhee als afsluiter nog een belangrijke tip voor de beginnende concertfotograaf: “Koop een grote vuilbak! Je hebt een vuilbakje staan op je computer, gebruik het! Dertig, veertig foto’s tonen van hetzelfde optreden is gewoon saai. Vijf tot tien foto’s volstaan. Je moet leren selecteren, ook al is het soms moeilijk om kritisch te zijn over je eigen werk.”

Stuur jouw concertfoto's in voor de week van de Belgische muziek

Voor de Week van de Belgische muziek (van 27/1 t.e.m. 2/2) zijn we op zoek naar jouw pakkende, experimentele, grappige of nostalgische concertfotografie. De beste foto's zetten we tijdens die week in de kijker op onze sociale media. Insturen kan t.e.m. 7 januari.

Alle info over de open call >

Volg ons

Bedankt! Je bent nu ingeschreven op onze nieuwsbrief.