helpt beeldmakers groeien
Creative Commons
HomeInfo & AdviesRechten & plichtenCreative Commons
  • Film
  • Mediakunst

    • Creative Commons

    Niet elke auteur wil zijn of haar werk volledig afschermen. Soms wil je als maker net dat jouw werk door anderen gebruikt kan worden. Het principe van Creative Commons kan dan erg handig zijn. Creative Commons is namelijk een internationaal gehanteerd systeem waarbij je als maker op een eenvoudige manier jouw werk beschikbaar kan stellen voor anderen, op je eigen voorwaarden, via verschillende types van licenties. Zolang de gebruiker die voorwaarden respecteert, mag hij of zij jouw werk gratis gebruiken.

    De kern van auteursrecht is dat jij als auteur controle hebt over wat er met jouw werk gebeurt. Als iemand jouw foto, film(fragment) of muziek wil gebruiken, hebben zij daarvoor jouw toestemming nodig. Hetzelfde geldt uiteraard als jij gebruik wil maken van het werk van iemand anders, bijvoorbeeld om een streepje muziek onder je film te zetten.

    In de praktijk is het soms omslachtig om een auteur op te sporen, te contacteren en toestemming te vragen. Het principe van Creative Commons is in het leven geroepen om dit te vereenvoudigen, doordat je als maker jouw werk beschikbaar kan stellen met een bepaalde licentie.

    Je mag Creative Commons-werken vrij gebruiken, zolang je de voorgeschreven voorwaarden bij het werk respecteert.

    Creative Commons licenties

    Creative Commons werkt hiervoor met verschillende licenties die je aan je werk kan toekennen. Zo geef jij als auteur aan andere gebruikers te kennen op welke manier je jouw auteursrecht wil uitoefenen, wat zij met jouw werk mogen doen en wat niet. Op deze manier creëert het systeem van Creative Commons een eenvoudig en wettelijk kader waarin je werk verder verspreid mag worden volgens jouw eisen. Creative Commons is dus niet hetzelfde als rechtenvrij, maar is net een specifieke manier om je auteursrecht uit te oefenen. Er zijn vier symbolen, ‘Naamsvermelding’ (BY), ‘gelijk delen’ (SA), ‘niet commercieel’ (NC) en ‘geen afgeleide werken’ (ND), die in de vorm van zes verschillende combinaties als zes licenties kunnen gebruikt worden. Je mag de Creative Commons-werken dus vrij gebruiken, zolang je de voorgeschreven voorwaarden bij het werk respecteert. Hieronder zetten we die op een rijtje. Ook wanneer je een vertoning zou organiseren met daarop Creative Commons-muziek, hoeft je daarvoor niets in te dienen of te betalen.

    Naamsvermelding (BY)

    Je mag dit werk gebruiken voor alle doeleinden en aanpassen, mits naamsvermelding van de auteur.

    Naamsvermelding + Gelijk Delen (BY-SA)

    Je mag dit werk gebruiken voor alle doeleinden en aanpassen, mits naamsvermelding van de auteur, zolang jij het werk dat je hiermee maakt volgens dezelfde licentie deelt.

    Naamsvermelding + Niet Commercieel (BY-NC)

    Je mag dit werk gebruiken en aanpassen voor alle niet-commcerciële doeleinden, mits naamsvermelding van de auteur.

    Naamsvermelding + Niet Commercieel + Gelijk Delen (BY-NC-SA)

    Je mag dit werk gebruiken en aanpassen voor niet-commcerciële doeleinden, mits naamsvermelding van de auteur, zolang jij het werk dat je hiermee maakt volgens dezelfde licentie deelt.

    Naamsvermelding + Geen Afgeleide Werken (BY-ND)

    Je mag dit werk in originele staat gebruiken voor alle doeleinden, mits naamsvermelding van de auteur.

    Naamsvermelding + Niet Commercieel + Geen afgeleide werken (BY-NC-ND)

    Je mag dit werk in originele staat gebruiken voor niet-commerciële doeleinden, mits naamsvermelding van de auteur.

    Waarom zou je jouw werk beschikbaar stellen voor anderen?

    Je werk beschikbaar stellen via Creative Commons doe je gratis. Je deelt jouw werk een beetje in een community-geest van het internet: anderen kunnen van jouw werk gebruik maken, jij van dat van hen. Zeker binnen de fotografie zijn mensen vaak op zoek naar beeldmateriaal en door jouw werk beschikbaar te stellen kan je mogelijk ook wat naamsbekendheid genereren en misschien een opdracht binnen halen. De website Unsplash werkt bijvoorbeeld vanuit dit idee. Daarnaast is het ook gewoon sympathiek en een goeie manier om jouw werk de wereld in te sturen, eerder dan dat het stof vergaart op een harde schuif.

    Waar vind ik Creative Commons materiaal?

    • Op Unsplash vind je heel wat vrij te gebruiken fotomateriaal en ook via websites als flickr kan je in de zoekfunctie filteren dat je enkel materiaal krijgt dat je mag gebruiken.
    • Voor muziek vind je hier een overzicht van tal van Creative Commons-muzieksites.